Denkt u al in donuts?

Thijs Kurstjens

Duurzaamheid heeft inmiddels een vaste plaats verworven op de agenda van corporaties naast beschikbaarheid, betaalbaarheid en leefbaarheid. Tegelijkertijd blijkt de noodzakelijke praktische vertaling naar versnelde uitvoering van verduurzaming vaak nog een lastige opgave. Hoe komt dat? En wat kunnen we daaraan doen? Wat werkt wel? In deze blog een oproep voor het loslaten van de dogma’s, zoals van gas los, nul-op-de meter, alles in hout en het omarmen van de donut als denkmodel voor integrale duurzaamheid.

Waarom werken de dogma’s niet? René te Bos [1], voormalig denker des vaderlands zegt het zo: “Natuurlijk, niet weten waar het heen moet is niet fijn. Maar precies weten waar het heen moet, omdat ons dat verteld wordt, is misschien nog veel minder fijn.” Hier raakt hij een wezenlijk punt en de van gas los-doctrine levert ons een goed voorbeeld; gemeenten kregen immers de regie om met visie en een concrete planning, wijk voor wijk, het aardgas af te gaan sluiten. Circa driehonderd warmtetransitievisies verder, zijn we ons in elk geval ervan bewust geworden dat dát zo niet werkt. Zonder financiële middelen, duidelijke spelregels en rol voor betrokkenen was het eigenlijk bij voorbaat al gedoemd te mislukken. Ondertussen roken de schoorstenen CO2 als vanouds en zitten we met de gebakken peren; het doel (of dogma) is niet gehaald.

Wat werkt dan wel? Kate Raworth [2] presenteerde in 2017 haar idee van de donuteconomie als denkmodel. “Nergens ter wereld werd dit idee met zoveel enthousiasme én boosheid onthaald als in Nederland”, aldus Raworth. Kern van de donut is het denken in waarden en de bijbehorende grenzen. Een sociale ondergrens enerzijds, waarmee we de sociale waarden kunnen benoemen en bewaken, zoals energiearmoede, de beschikbaarheid van woonruimte en een leefbare klimaatadaptieve woonomgeving. Een ecologische bovengrens anderzijds, waarmee we de milieu-impact kunnen duiden en monitoren, zoals de emissie van CO2, uitputting van grondstoffen en de afname van biodiversiteit.

Door het toepassen van de donut als denkmodel in de praktijk, komen de waarden in beeld waarvoor de meesten onder ons in actie willen komen. Niet het hoe maar het waarom brengt ons in beweging. De technische oplossing volgt dan uit een gebalanceerde keuze tussen het sociaal fundament en het ecologisch plafond. Dat klinkt wellicht abstract, maar in het voorbeeld van de van gas los-aanpak hadden we direct kunnen starten met CO2-reductie (isoleren!) met aandacht voor betaalbaarheid, comfort, leefomgeving, materiaalgebruik en de ‘klik’ met behoeften van bewoners.

Denkt u al in donuts?  Klik hier voor onze masterclass.

[1] https://renetenbos.nl/
[2] https://www.kateraworth.com/ tevens bron van de afbeelding

Meer weten of overleggen?

Neem contact met mij op.

 *
 *
naam@bedrijf.nl
012-3456789
 *
Thijs Kurstjens
T: 06 29 62 24 08
E:t.kurstjens@atrive.nl
LinkedIn